Hạm tàu sân bay Geoge Wasington đang neo đậu ngoài khơi Đà Nẵng, cách bờ biển Việt Nam 200 hải lý, trong lúc các khu trục hạm mang tên lửa tấn công phối thuộc thì đang bận rộn với các hoạt động viếng thăm quân cảng của Việt Nam. Diễn biến này đáp ứng đòi hỏi của Việt Nam cũng như Hoa Kỳ, đồng thời cũng là điều Trung Quốc không muốn thấy.
Sự quay lại của Mỹ đã gây ra những phản ứng tích cực từ hầu hết các nước trong khu vực. Indonexia, trong một động thái chưa từng có, công khai phản bác yêu sách chủ quyền về vùng biển Trung Quốc đơn phương vạch ra ở Biển Đông. Việt Nam , nước có quyền lợi trực tiếp nhất đối với biển Đông thì hào hứng và bận rộn trong các hoạt động ngoại giao, quân sự con thoi với đối tác mới. Phillipin cũng tranh thủ cơ hội đóng vai trò của một người hòa giải, khi cao giọng tuyên bố tranh chấp ở Biển Đông chỉ cần đàm phán song phương giữa khối Asean với Trung Quốc, mà không cần có sự tham gia của bên thứ ba (ở đây là Mỹ). Nhìn một cách tổng thể, có vẻ các nước trong khu vực Đông Nam Á đang hành động có phần trái chiều, nhưng tinh tế hơn, sẽ thấy các nước đều đang chơi con bài riêng của mình, nhằm tối đa hóa lợi ích với yếu tố mới phát sinh do sự hiện diện trở lại của Mỹ trong khu vực. Người ta nhìn nhận việc Phillipin rất tế nhị đưa ra lời nhận xét muốn đàm phán song phương giữa khối Asean với Trung Quốc (Điều Trung Quốc mong muốn), song song với việc kêu gọi các nước nhanh chóng hoàn thiện và ký kết bộ quy tắc ứng xử chung trên Biển Đông (Điều Trung Quốc không hề muốn). Đây là một cửa lùi khôn khéo Phillipin mở ra cho khối Asean với người Tàu, có toan tính đến vai trò mà Mỹ đang hiện diện. Phản ứng các nước có thể khác nhau về biểu hiện bề ngoài, nhưng có vẻ các nước Asean đang cùng chơi chung một chiến lược, có đấm có xoa với dã tâm thôn tính Biển Đông của người Trung Quốc.
Căng thẳng Mỹ - Trung bắt nguồn từ một loạt vấn đề. Nghiêm trọng nhất là xung đột hai nước về kinh tế, thương mại và tài chính. Mỹ hiện nay chịu thâm hụt nặng trong kim ngạch buôn bán song phương với Trung Quốc, nhiều công ty Mỹ gặp khó khăn với môi trường kinh doanh và các rào cản kỹ thuật Trung Quốc dựng lên ở nội địa, và quan trọng hơn cả, do có thặng dư thương mại khổng lồ, dư dả về ngoại tệ, Trung Quốc đang là chủ nợ lớn nhất của Hoa Kỳ. Đây là điểm yếu mà Mỹ đang tìm mọi cách để khắc phục. Bên cạnh đó, các chiến lược về chính trị, kinh tế của Trung Quốc đang phá hoại các toan tính trên bình diện an ninh toàn cầu của Mỹ và Đồng Minh. Ván bài Trung Quốc chơi tại Triều Tiên, khiến Mỹ rơi vào tình thế bế tắc và hầu như không thể giải quyết tình hình trên bán đảo này trong 3 - 5 năm tới. Câu chuyện tại Iran nặng nề hơn nhiều. Trong lúc Mỹ cố gắng áp dụng các lệnh cấm vận trừng phạt nhằm làm nản lòng của Iran trong tham vọng phát triển hạt nhân, thì Trung Quốc đang đào hố dưới chân Mỹ. Các công ty Trung Quốc đang vớ bẫm từ những hợp đồng béo bở ký với Iran trên một loạt lĩnh vực từ sản xuất, thương mại, và đặc biệt hơn cả là các hợp đồng khoan hút dầu và khí đốt. Cách chơi không mấy mã thượng của Trung Quốc khiến Mỹ thiệt thòi cả về kinh tế cũng như chính trị. Nước Mỹ đã có quá đủ, đã đến lúc nó thấy cần phải hành động.
Một loạt các diễn biến kéo dài suốt từ tháng 3/2010 trở lại đây cho thấy Mỹ đang có sự điều chỉnh về chiến lược. Mỹ và đồng minh đang tìm mọi cách gây sức ép với Trung Quốc, để bắt các quốc gia hãnh tiến ấy phải chấp nhận một luật chơi chung. Nước Mỹ cần đến những người bạn mới bên cạnh những người bạn cũ. Nhìn xa hơn qua đại dương, đích nhắm của họ hiện tại chính là Việt Nam . Quốc gia duy nhất, cũng là dân tộc duy nhất trong khu vực, có đủ tiềm chất để cứng chọi cứng với Trung Hoa. Sự cứng cổ của người Việt Nam , nước Mỹ đã từng nếm trải và thấm thía. Quá khứ tuy đau đớn, nhưng giờ người Mỹ nhận ra rằng sự cứng cổ ấy là thứ nước Mỹ cần trong ván bài chiến lược toàn cầu gây sức ép với Trung Hoa.
Cũng chính ở thời điểm này, quyền lợi quốc gia khiến Việt Nam mong muốn xích lại gần Mỹ một cách tự nhiên. Đã nhiều tháng nay, Việt Nam chật vật khốn khó với các hoạt động bành trướng đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông. Không thể trơ mắt nhìn Trung Quốc gây sức ép phá hoại các hợp đồng khai thác tài nguyên nằm trên thềm lục địa của Việt Nam, bắt bớ bắn giết và cướp đoạt tiền bạc của ngư dân trên biển, và đẩy các dàn khoan thăm dò dầu khí ngày một xa hơn xuống phía nam, chính quyền Việt Nam gồng mình trong những hợp đồng mua sắm trang bị quốc phòng tốn kém. Người Việt Nam cố gắng bằng mọi cách nâng cao sức mạnh của mình, nhưng họ biết, chỉ có vậy là không đủ. Điểm chung này khiến Việt Nam hoan hỉ đón nhận sự trở lại của Mỹ trong khu vực với một sự hồ hởi hiếm thấy, bất chấp các lời chỉ trích thường xuyên qua lại giữa hai bên do sự khác biệt về ý thức hệ.
Phần lớn các nhà phân tích chiến lược trong những ngày này đều đưa ra nhận xét vui mừng với sự ấm nóng trong quan hệ Việt Mỹ. Ở một phía ngược lại, Trung Quốc thì nhìn nhận vấn đề trong con mắt dè chừng và có phần cay cú. Trung Quốc nhận ra, Mỹ đang phá hoại luật chơi mà Trung Quốc muốn áp dụng trong khu vực.
Tuy nhiên, sẽ là quá sớm khi nói đến một mối quan hệ đồng minh bền vững giữa Việt Nam với Hoa Kỳ. Và sẽ là hết sức ngây thơ, nếu vội nhận xét rằng, Việt Nam cần trở thành đồng minh của Mỹ để chặn bước người Tàu trên biển. Đơn giản, bởi đó là điều ảo tưởng.
Các bạn phải chấp nhận những nhận xét dưới đây như những tiên đề không chứng minh:
Tiên đề 1: Mỹ đến và Mỹ đi.
Người Mỹ đã từng hiện diện trong khu vực vì lợi ích quốc gia của nó. Họ ra đi khi thấy việc ở lại không tác dụng gì mà chỉ thiệt hại thêm. Ngày nay, cũng với toan tính về lợi ích quốc gia mà Mỹ tính chuyện quay lại biển Đông. Chính sách chiến lược của Việt Nam phải được xây dựng trên nền tảng: Người Mỹ có thể đến, nhưng họ sẽ không ở lại vĩnh viễn, mà họ sẽ có thể đi. Mọi chính sách chiến lược trông chờ vào sự hiện diện của Mỹ một cách lâu dài, do đó, chắc chắn đều là sai lầm.
Tiên đề 2: Mỹ - Trung đối đầu nhưng không bao giờ triệt hạ lẫn nhau.
Quyền lợi quốc gia khiến Trung - Mỹ đối đầu, thậm chí mâu thuẫn gay gắt, nhưng sẽ không bao giờ đủ lớn để tính chuyện triệt hạ lẫn nhau. Đơn giản bởi điều đó là phi thực tế. Mỹ quá mạnh để Trung Quốc có thể thách thức trực diện trong một tương lai 50 năm, ngược lại, Trung Quốc quá lớn để Mỹ có thể tính tới việc thanh trừng. Cả hai nước do đó sẽ phải chấp nhận sự tồn tại của nhau. Các nước nhỏ như Việt Nam , sống bên lề của các nền văn minh lớn, phải nhìn thấu suốt thực tế này. Ngày hôm nay Trung - Mỹ đang gấu ó sửng cồ với nhau, mâu thuẫn có vẻ cao trào, nhưng chắc chắn ngày mai họ sẽ phải tìm cửa xuống thang để cùng hạ đài bàn bạc. Đây là cái bẫy chiến lược mà các nước nhỏ thiếu tầm nhìn thường phạm phải sai lầm, khi đánh giá không đúng về thực trạng mâu thuẫn giữa các cường quốc.
Tiên đề 3: Mâu thuẫn chủ yếu Mỹ - Trung là về kinh tế, không phải về chính trị hay quân sự.
Nước Mỹ đã bỏ phần còn lại của thế giới ở khoảng cách quá xa, để có thể có một quốc gia nào đó đe dọa được Mỹ về quân sự. Ngược lại, Mỹ đang yếu đi về kinh tế, khi tốc độ tăng trưởng thậm thụt hàng năm, cộng với tình trạng thâm hụt ngân sách kéo dài như một phần gắn liền với nền kinh tế tiêu dùng của Mỹ khiến sức mạnh kinh tế của siêu cường ấy ngày một suy yếu. Trong lúc đó, Trung Quốc với kỳ tích tăng trưởng chưa từng thấy trong nền kinh tế hiện đại, với mức tăng trưởng hai chữ số kéo dài qua ba thập niên và chưa có dấu hiệu dừng lại, đang ngày một thu hẹp khoảng với Hoa Kỳ. Hơn lúc nào hết, Mỹ đang hết sức lo ngại với viễn cảnh Trung Quốc soán ngôi thành nền kinh tế lớn nhất thế giới. Với số dân đông, khả năng tổ chức sản xuất hàng lọat trên quy mô lớn cực kỳ hiệu quả, và những chính sách tổng hợp trong hỗ trợ xuất khẩu, từ trợ giá, hỗ trợ thuế, đến việc duy trì chính sách tỷ giá, tiền tệ tạo thuận lợi tối đa cho sức cạnh tranh của hàng hóa made in china bán ra thế giới, Trung Quốc đã tạo được nhiều kỳ tích và nhanh chóng nâng cao sức mạnh kinh tế của mình.
Mỹ và đồng minh đang tìm mọi cách xóa bỏ các lợi thế cạnh tranh của Trung Quốc, thu hẹp thâm hụt thương mại, và làm suy giảm vai trò chủ nợ của Trung Quốc đối với Mỹ nói riêng và phần còn lại của thế giới nói chung. Đây là điểm cốt tủy trong sự đối đầu Mỹ - Trung, nó sẽ còn kéo dài trong ít nhất 5 - 10 năm tới.
Việc mở rộng tầm ảnh hưởng về chính trị và quân sự của Trung Quốc sang các khu vực lân cận, bao gồm biển Đông, trên thực tế không nằm trong các lợi ích cốt lõi của Hoa Kỳ. Trong mọi trường hợp, dù Trung Quốc có thành công hay không trong tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, thì Mỹ vẫn có toàn quyền đi lại thuận tiện theo các lộ trình hàng hải vốn có, bởi Trung Quốc không thể và cũng chẳng dại dột gì chặn tàu bè Mỹ.
Căng thẳng Mỹ - Trung do đó chỉ là nhất thời, hòa hoãn và đàm phán mới là xu thế chủ đạo.
Tiên đề 4: Cuộc đối đầu dài hạn Mỹ - Trung, phần thắng tất yếu thuộc về Mỹ.
- Xã hội Trung Quốc đang tiến nhanh trong 30 năm qua theo một cách thức riêng, nhưng đó là một nền văn minh chông chênh, thiếu nền tảng và không thích ứng thời đại. Thế chế cai trị tại Trung Quốc tất yếu sẽ phải thay đổi, điều đó sẽ dẫn tới những biến động to lớn khó lường, ảnh hưởng nặng đến viễn trình lâu dài của nền kinh tế Trung Hoa. Trong khi đó, xã hội Mỹ là một xã hội ưu việt, nền văn minh Mỹ đã được thử thách qua nhiều thăng trầm, vượt qua nhiều cuộc khủng hoảng, và đặc biệt, vẫn giữ được tính năng động với khả năng tự đổi mới đứng đầu thế giới. Nền tảng chính trị xã hội Mỹ bền vững hơn nhiều so với nền tảng chính trị xã hội hiện nay tại Trung Hoa. Do đó, trong một cuộc đấu đường trường, lợi thế tất yếu thuộc về Mỹ.
- Trên bình diện quốc tế, Mỹ là một tay già dơ với đủ thứ bạn bè, những mối quan hệ được xây đắp bền vững theo thời gian, trong khi Trung Quốc vẫn chỉ là một tay gà mờ nhập cuộc. Mỹ có nhiều bạn bè hơn Trung Quốc, nhiều nước chia sẻ cái nhìn của Mỹ hơn là Trung Quốc.
- Nền tảng xã hội Trung Quốc hiện tại tiềm ẩn một vực thẳm mà Trung Quốc nhìn thấy trước nhưng không thể khắc phục: Cơ cấu dân số, cơ cấu giới tính hiện tại và 20 năm sau. Hiện tại thì số dân đông đang trong tuổi lao động là lợi thế lớn của Trung Hoa. Nhưng chính sách sinh một con đang dẫn tới thảm họa mất cân bằng giới tính, và sự thiếu hụt bổ sung về nguồn nhân lực tương lai cho công xưởng khổng lồ của Trng Hoa. Sau 20 năm nữa, số người già nghỉ hưu ở Trung Quốc sẽ chiếm đại bộ phận dân số, và có tuổi thọ ngày càng tăng. Tương lai, người Trung Quốc lấy ai lao động để nuôi sống số dân dưỡng già của nó. Viễn cảnh này sẽ chặn đứng mọi giấc mơ vươn lên về dài hạn của Trung Quốc, bất chấp hiện tại nó đang tăng trưởng với tốc độ bao nhiêu. Trong khi đó, nước Mỹ, với tư cách là một nước phát triển, cũng phải đối mặt với sự suy giảm suất sinh, ngược lại, do là một điểm đến hấp dẫn về mức sống, cơ hội, văn minh và trình độ khoa học, Mỹ giữ được tính ổn định với nguồn dân cư chất lượng cao luôn được bổ sung. Thắng lợi lâu dài, do đó, hoàn toàn nghiêng về phía Mỹ.
- Lợi thế chính của Trung Quốc trong sức mạnh kinh tế, là nằm ở sức mạnh xuất khẩu và tư cách một công xưởng cho nền kinh tế thế giới. Sức mạnh này được tạo ra một cách bất bình đẳng bởi chính sách tỷ giá, chính sách hỗ trợ xuất khẩu tổng hợp mà Trung Quốc áp dụng trong nhiều thập niên qua. Ngòai ra, Trung Quốc hiện tại đang nắm trong tay một số nguồn tài nguyên sống còn, có thể đe dọa Mỹ và các nước phương tây, là đất hiếm. Tuy nhiên, những lợi thế này của Trung Quốc hoàn toàn không thể duy trì trước một chính sách tổng hợp của Mỹ và Đồng Minh. Chắc chắn rằng Mỹ và phương Tây sẽ gây sức ép thành công bắt buộc Trung Quốc phải nới lỏng tỷ giá, tiền tệ và xóa bỏ các chính sách hỗ trợ xuất khẩu tạo lợi thế bất bình đẳng. Trung Quốc đã bóp chết nhiều ngành sản xuất ở nhiều quốc gia. Hiện tại Mỹ và đồng minh đang nỗ lực chặn nó lại, và Trung Quốc rồi sẽ phải nhượng bộ. Một khi Trung Quốc mất đi các lợi thế cạnh tranh xuất khẩu, và suy giảm vai trò một nhà sản xuất toàn cầu, Trung Quốc sẽ không còn là mối đe dọa có tính hiểm họa đối với Mỹ nữa.
Tiên đề 5: Khi thắng trong ván bài kinh tế, Mỹ sẽ nhường nhịn các đòi hỏi của Trung Quốc về không gian ảnh hưởng xung quanh.
Khi thành công trong vấn đề "lợi ích cốt lõi", Mỹ đương nhiên và bắt buộc sẽ phải nhân nhượng Trung Quốc trước các đòi hỏi kém quan trọng hơn. Biển Đông, tiếc thay, có thể xếp vào nhóm đó. Một nước Mỹ vững vàng ngự trị về kinh tế, sẽ giúp Mỹ tiếp tục giữ sức mạnh về quân sự, chính trị toàn cầu. Do đó, bất kể Trung Quốc có hay không có chủ quyền ở Biển Đông, quyền giao thông của Mỹ và Đồng Minh sẽ hòan toàn không bị đe dọa. Do đó, Mỹ sẽ đến và rồi cũng sẽ rời khỏi biển Đông về dài hạn.
Tuy nhiên điều đó không diễn ra ngay, anh Lãng nhận định rằng, cuộc đấu Mỹ - Trung trên bình diện kinh tế sẽ còn kéo dài trong ít nhất 5 - 10 năm kế tiếp, thậm chí còn có thể kéo dài lâu hơn nữa. Trong thời gian đó, Mỹ sẽ vẫn tiếp tục tăng cường hiện diện ở biển Đông, nâng cao quan hệ với Việt Nam và các nước trong khu vực trong một toan tính gây sức ép tổng hợp với Trung Quốc.
Mọi chính sách chiến lược của Việt Nam , do đó, đều phải xây dựng trên cơ sở của 5 nhân tố có tính tiên đề sống còn này.
Câu hỏi đặt ra: Việt Nam cần phải làm gì? Đây là những định hướng mà người Việt cần lưu tâm tới:
1. Chính sách tận dụng và khai thác mâu thuẫn Mỹ - Trung.
Mỹ - Trung hiện tại đang căng thẳng, nhưng cả hai nước đều phải chấp nhận sự hiện diện của nhau, do đó, căng thẳng chỉ mang tính nhất thời, không bản chất, chủ yếu vẫn là sự hợp tác và đàm phán. Việt Nam cần tận dụng tối đa mâu thuẫn Mỹ - Trung, không phải để dựa vào Mỹ chống Trung Quốc hay ngược lại, mà là dựa vào sự mâu thuẫn giữa hai quốc gia, để tối đa hóa lợi ích quốc gia, nâng cao tiềm lực đất nước, tiến tới một viễn cảnh tự chủ, buộc các nước phải tính tới Việt Nam như một nhân tố không thể gạt khỏi cuộc chơi.
Chúng ta khai thác Mỹ thế nào? Cần tận dụng xu hướng ấm nóng Mỹ - Việt trong hiện tại để tận dụng tối đa các lợi ích đến từ Mỹ. Cái nhìn của xã hội Mỹ, nền chính trị Mỹ và do đó là giới tinh hoa nắm quyền chi phối về tiền bạc và chính trị đang hướng tới Việt Nam. Đây là cơ hội vàng để Việt Nam thu hút thêm các nguồn vốn đầu tư, các cơ hội hợp tác làm ăn với Mỹ, thậm chí, là tranh thủ sự chú ý của Mỹ để thúc đẩy một số chính sách có lợi cho Việt Nam. Chẳng hạn thúc đẩy Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, nới nỏng các hàng rào kỹ thuật đối với hàng hóa Việt Nam, và tăng cường viện trợ cho Việt Nam về kinh tế cũng như công nghệ. Tận dụng tốt cơ hội này, kinh tế Việt Nam sẽ có thể có một sức bật mới, có tầm quan trọng sống còn với tương lai phát triển tự cường của đất nước. Đồng thời, cũng với sự nâng cao hợp tác Mỹ - Việt, Việt Nam có thể tiếp cận với những công nghệ vũ khí tối tân nhất của Mỹ, để nâng cao sức mạnh quân sự, bảo đảm khả năng phòng vệ quốc gia. Đây là những lợi ích chiến lược.
Bên cạnh đó, Việt Nam có thể tận dụng Mỹ với tư cách một chiếc ô an ninh. Hiểm họa lớn nhất của Việt Nam , là một cuộc xung đột cục bộ trên biển Đông với Trung Quốc. Do chênh lệch sức mạnh và do dã tâm thôn tính của người Tàu, thời gian qua, mối đe dọa này là một nguy cơ hết sức hiện thực. Tuy nhiên, sự hiện diện của Mỹ ở Biển Đông sẽ là một bảo đảm khiến một cuộc xung đột như thế không thể xảy ra. Việt Nam cần tranh thủ hết sức sự có mặt của các hạm tàu Mỹ, các tập đoàn Mỹ tại biển Đông, tranh thủ thời gian hòa bình để củng cố tiềm lực quốc gia. Mỹ sẽ đến và rồi tất yếu sẽ đi khi mâu thuẫn cốt lõi Mỹ - Trung được giải quyết. Chúng ta có từ 5 - 10 năm quý báu hòa bình để nâng cao sức mạnh, dẫn tới cơ sở cho một nền hòa bình vĩnh viễn. Hòa bình, chỉ có thể đến với kẻ có đủ sức mạnh duy trì nó.
2. Kiên quyết và mềm dẻo trong quan hệ với Trung Quốc.
Quan hệ Việt - Trung hôm nay, lợi ích cốt lõi của Việt Nam đang bị tổn hại nặng nề trên một loạt phương diện. Nổi bật nhất, nguy hiểm nhất, là về kinh tế. Việt Nam hiện phải chịu mức nhập siêu kinh khủng với Trung Quốc, làm xói mòn dự trữ ngoại tệ quốc gia, gây khó khăn nặng nề đến chính sách tỷ giá, tiền tệ và một loạt những vấn đề cốt lõi khác. Hơn thế, sự tràn ngập của hàng hóa Trung Quốc, được hỗ trợ bởi chính sách tỷ giá đồng nhân dân tệ, chính sách hỗ trợ xuất khẩu mà Trung Quốc áp dụng nhất quán nhiều thập niên, đang bóp chết nhiều ngành sản xuất của Việt Nam. Chúng ta đang thua ngay trên sân nhà, do sự yếu kém về quản lý vĩ mô và cả sự nhượng bộ thái quá của chính phủ. Vấn đề còn trầm trọng hơn bởi tình trạng buôn lậu qua biên giới Việt Trung, mà Việt Nam không thể kiểm soát còn Trung Quốc thì không thèm, hay nói đúng hơn là không muốn kiểm soát, khi lợi ích của hoạt động này hòan tòan thuộc về họ.
Chúng ta phải xác định rằng, chiến lược khắc phục thâm hụt thương mại với Trung Quốc, chiến lược dựng lên những hàng rào kỹ thuật tương thích WTO để bảo vệ nền sản xuất Việt Nam trước hàng hóa Trung Quốc phải là một "lợi ích cốt lõi", là một vạch đỏ không thể lùi của người Việt Nam. Việt Nam cần bằng mọi giá, bằng những chính sách tổng hợp, cả về thuế, hàng rào kỹ thuật, chính sách tỷ giá với đồng NDT để đẩy lùi và tiến tới xóa bỏ tình trạng nhập siêu với Trung Quốc. Riêng vấn đề kiểm soát hàng nhập lậu xuyên biên giới, lực lượng hải quan và công an hiện tại đã bất lực, Việt Nam cần kiên quyết huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị, thậm chí sử dụng cả lực lượng quân đội kiểm soát chặt biên giới để xóa bỏ vấn nạn đang làm chảy máu quốc gia này. Những chính sách này sẽ gây phản ứng mạnh từ phía Trung Quốc, nhưng Việt Nam cần kiên quyết làm, và làm đến cùng bởi đó là giới hạn đỏ mà người Việt không thể lùi. Hơn thế, lúc này, với sự hiện diện của Mỹ trong khu vực, Việt Nam đang có sự đảm bảo hòa bình để kiên quyết thực thi chính sách của mình.
Bên cạnh đó, chúng ta cần hết sức mềm dẻo. Mỹ - Việt xích lại gần nhau khiến Trung Quốc thấy lạnh sườn và hết sức quan ngại. Điều đó buộc Trung Quốc thay vì tiếp tục hung hăng và đàn áp Việt Nam , phải hạ giọng và cùng ngồi xuống bàn đàm phán. Trung Quốc gặp phải nhiều vấn đề, chẳng hạn an ninh của Trung Quốc ở Biển Đông, của tuyến vận tải chiến lược xuyên eo biển Mallacca, vốn đang là cái yết hầu của nền kinh tế Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc còn gặp phải các vấn đề thuộc nội trị tại Tây Tạng, Tân Cương và eo biển Đài Loan. Những thứ đó, là những vấn đề Việt Nam cần hết sức mềm dẻo, hết sức ủng hộ Trung Quốc nhưng phải kèm theo điều kiện lợi ích.
Trong nhóm lợi ích cốt lõi của Việt Nam , chủ quyền trên biển Đông cũng là một hợp phần không thể tách rời. Trong mọi trường hợp, Việt Nam phải bảo vệ được vùng biển thuộc thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế và vùng thềm lục địa kéo dài chiếu theo công ước quốc tế về luật biển 1982. Việc tái thu hồi lại các đảo đá bị Trung Quốc chiếm bằng vũ lực chưa nên đặt ra, mà cần gác lại, tập trung giải quyết trước hết về chủ quyền chiếu theo thềm lục địa. Đây là giới hạn cuối mà người Việt Nam không được phép lùi trong bất kể mọi tình huống, thậm chí cả với việc đối mặt với nguy cơ xung đột vũ lực hoặc chiến tranh. Phải mềm dẻo trong giải quyết tranh chấp vùng chồng lấn thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế với các nước trong khu vực, bao gồm Trung Quốc. Nhấn mạnh yếu tố luật pháp quốc tế và thỏa thuận đa quốc gia. Phải tính tới nhân tố Mỹ trong việc tạo sức ép khiến Trung Quốc nhượng bộ, nhưng phải hết sức linh họat để không tạo cảm giác lạnh gáy cho Trung Quốc.
Chiến lược này, cần thực hiện nhất quán trên bình diện quốc gia cũng như những chính sách áp dung cụ thể tới từng đơn vị hành chính, từng chủ thể của nền kinh tế Việt Nam .
3. Viễn kiến quốc gia và trọng đãi nhân tài.
Mấu chốt để đảm bảo lợi ích của Việt Nam , thoát khỏi số phận nhược tiểu để không ai có thể đe dọa, là chúng ta phải mạnh về kinh tế, mạnh về quân sự và hòa hiếu về ngoại giao. Việt Nam chưa có hai nhân tố đầu, nhưng có thể đi trước ở nhân tố thứ ba, chúng ta phải đặt mình vào những mối quan hệ, những khối liên minh đa phương với toàn thế giới.
Đây là một thời khắc quan trọng của lịch sử, đòi hỏi trong bộ máy cầm quyền của Việt Nam phải có những cá nhân có phẩm chất, có tài năng và có tầm nhìn vượt xa hiện tại. Cần đến những con người viễn kiến. Ngòai ra, toàn bộ dân tộc Việt Nam cũng phải thống nhất một suy nghĩ, một nhận định, để đồng tâm nhất chí khai thác cơ hội hiện tại nhằm vựng dậy quốc gia. Yếu tố thứ hai có thể thực hiện được nhờ báo chí và tuyên truyền, riêng việc làm sao để bộ máy lãnh đạo Việt Nam thực sự xuất hiện nhân tài.
Minh rat tam dac voi mot vai dieu ban noi nhung phai "sau" va "ben" hon nua moi co the, van de thu 3 ban neu ra rat dung nhung ko phai de thuc hien vi do nam o ban chat cua cac cap lanh dao hien thoi, phai lam sao triet duoc thi moi thang duoc. do cung la nhan to quyet dinh cho dieu 1 va 2. hi
Trả lờiXóa