Gánh bình minh trên vai mẹ

1. Mẹ đã gánh bình minh về nhà khi tôi còn rất nhỏ.

Ký ức về Mẹ trong tôi là chiếc đòn gánh. Chỉ là một chiếc thanh tre mà chất chứa bao nỗi niềm. Những đêm mưa, mẹ thức dậy từ rất sớm, những quả mướp phơi mình trong gió lạnh, đợi Mẹ gánh ra chợ cho kịp phiên. Tôi còn nhớ rất rõ những bước chân rón rén của mẹ khi mở cửa, thật nhỏ và thật nhẹ, sợ gió lùa vào, sợ tiếng động làm chị em tôi thức giấc. Cảm giác mỗi sáng thức dậy, quờ tay là một khoảng trống mênh mang. Không có cái vuốt tóc, không có cái nựng yêu… dù rất bé, nhưng tôi không khóc. Lúc đó tôi đã ý thức được rằng mẹ đang cùng chiếc đòn gánh tiếp tục cho cuộc mưu sinh. Có nhiều lúc tôi tự hỏi tại sao chiếc đòn gánh lại chịu được sức nặng đến ngút ngàn như thế nhỉ? Có lẽ đơn giản nó làm bằng tre, những cây tre Việt Nam. Thời gian trôi qua, chiếc đòn gánh vẫn kĩu kịt, duy có đôi vai mẹ ngày càng sờn đi, gầy mờ theo năm tháng. Câu trả lời cho những thắc mắc bé xưa chợt ùa về. Chính đôi vai mẹ đã làm chiếc đòn gánh dẻo dai, chịu đựng được tất cả sức nặng với trái tim cò vạc ấy.

2. Tôi đã từng mơ về những cánh đồng hoa với những gánh hàng hoa, khói sương, lãng đãng. Mọi thứ đều nhẹ và dịu. Tôi kê vai gánh thử những bông hoa rực rỡ ấy, để cảm nhận chút lãng mạn còn sót lại trong tâm hồn nhuốm màu phố. Chợt thấy lòng nặng trĩu một ký ức. Mẹ không gánh hoa. Mẹ gánh cả bình minh về nhà mỗi khi tôi thức giấc. Một gói xôi, vài bịch chè, khi thì cái bánh gói nóng hổi mùi lá chuối mẹ ủ trong gánh rau mua về cho lợn. Chị em tôi đã reo lên mừng rỡ, ngọt lịm một cảm giác sung sướng rất trẻ con. Mãi sau này, trong một lần được theo mẹ ra chợ, ngạc nhiên khi biết mẹ không ăn gì. Nhìn quanh, thấy mọi người quẳng gánh đánh phịch, ăn liền bát mì, tô bún hay cuốn bánh xèo đang đúc nóng hổi trong tiếng ồn ào xen lẫn của kẻ bán, người mua. Tôi níu tay, mẹ cười giòn “để dành bụng về nhà ăn cơn cho ngon”.

3. Tôi ghen tị với chiếc đòn gánh, được ở bên mẹ suốt ngày. Những buổi mẹ ra đồng, tôi đã khóc vang cả đầu hè, trong cái nắng chiều liên xiên gắt gỏng. Nhìn xa xa, bóng mẹ đổ dài cùng quang gánh. Tôi cố chạy theo, nhưng chỉ được một đoạn là đôi chân trần bé xíu không thể chịu nổi sức nóng của con đường đầy đất bột và đá dăm. Ngồi bệt bên lề đường, thấy bụi gai mắc cỡ với những bông hoa tròn tim tím, lòng trào lên một nỗi giận hờn. Mỗi lần nhắc lại, tôi xấu hổ giấu mặt vào lưng mẹ, thoảng nghe mùi cỏ, mùi gió và cả những cánh cò chấp chới, rưng rưng.

4. Có những cơn mưa nơi phố thị, rào qua bất ngờ cũng đủ làm ướt sũng trong tôi nỗi nhớ. Quang gánh bây giờ thôi thõng chân kĩu kịt trên vai mẹ. Vậy mà mỗi lần nhắm mắt, bóng mẹ cùng quanh gánh vẫn trùm lấy tâm hồn tôi cỏ dại.

Mẹ đã gánh mùa xuân về nhà…

Nguyễn Thị Thùy Dung

(Trích từ cuốn sách Quà tặng Mẹ - Sẽ ra mắt vào dịp Lễ Vu Lan 2007)