Chiếc áo lạnh của mẹ tôi

…Sinh thời, mỗi khi trời trở lạnh, mẹ tôi lại lục đục lần tìm, lôi áo lạnh của chúng tôi ra để vá, rồi đem giặt. Thời ấy thứ gì cũng hiếm, đắt, thứ gì cũng thiếu chứ không được thoải mái như bây giờ. Chuyện ba bốn anh em trong nhà chuyền tay nhau một chiếc áo là thường. Tôi đứng ở vị trí áp chót trong anh em nên chuyên được phần áo vá nhiều. Sau tôi, hai thằng em thường được phần khá hơn vì anh em đông, đến phiên tôi thì áo cũng đã tã. Nhưng cũng chính vì phải mặc loại áo ấy nên tôi được mẹ thường xuyên chú ý chăm sóc hơn. Lần nào cũng vậy, hễ tôi mặc áo xong thể nào bà cũng bắt xoay tới xoay lui, vuốt ve từng chỗ vá một, kéo đường chỉ ra cho áo phẳng phiu xong, mẹ tôi mới cho tôi ra ngõ. Bởi mặc áo vá nhiều nên vào mùa đông tôi không thích đi học chung cùng bạn bè. Tôi đến lớp, không cần ngoái lại cũng biết mẹ mình đang đứng ở đầu ngõ nhìn dõi theo cho đến lúc tôi đi khuất.

Một trong những niềm mơ ước đến tuyệt vọng của mẹ tôi thuở ấy là làm sao để mấy anh em tôi ai cũng có áo lạnh mới để mặc. Nhưng đó chỉ là mơ ước xa vời. Mùa đông năm ấy trời lạnh ghê hồn, gió rét căm căm, rặng phi lao trước nhà réo lên từng hồi từng hồi như cắt da thịt. Nhắm bề không xong, mẹ tôi đưa chiếc áo bông to xù của mình cho tôi, nó đã cũ, vá nhiều nhưng dày và ấm. Chiều hôm ấy, đi học về, trả lại chiếc áo cho mẹ, tôi lúng búng giải thích chuyện bạn bè trêu chọc vì mặc áo con gái. Mắt mẹ tôi chợt tối lại. Cho đến mãi sau này, chưa bao giờ tôi thấy mẹ mình buồn như lần ấy. Hôm sau tôi có áo lạnh mới. Và cũng mãi lâu sau đó, khi mùa đông qua, tôi mới biết mẹ mình đã bán đi nhiều đồ đạc riêng, những kỷ vật thời con gái để mua áo lạnh cho tôi. Chiếc áo ấy là của riêng tôi, cho đến ngày mẹ tôi qua đời.

Năm nay, mùa đông lại về mỗi lần nghe cháu tôi chê ỏng chê eo - áo này lạc hậu, áo kia không đẹp, tôi lại thấy cay cay trong mắt và lại muốn kể cho chúng nghe câu chuyện kia thêm một lần nữa.

Hỡi những người bạn mặc áo vá cùng thời của tôi, các bạn có gặp hoàn cảnh như tôi không, các bạn có muốn kể lại câu chuyện chiếc áo vá của mình cho con cháu mình nghe không, rằng có một thời chưa xa, bố mẹ chúng ta đã phải gian khó, cần kiệm như thế nào?

Bá Phùng

(Trích từ cuốn sách Quà tặng Mẹ - Sẽ ra mắt vào dịp Lễ Vu Lan 2007)