Tên gọi Đường lên Đỉnh Olympia là sai!

Nhân vụ lùm xùm "Đường lên đỉnh Olympia" mà cư dân mạng đang thi nhau tán phát, tớ chợt nhớ tới ý kiến của An Chi đăng trên Tạp chí Kiến thức Ngày Nay và đăng lại trong tuyển tập "Chuyện Đông - Chuyện Tây" (gồm 06 cuốn do NXB Trẻ ấn hành) về cái tên gọi "Đường lên đỉnh Olympia" (síc).

Đoạn này được trích trong cuốn sách mang tên "Chuyện Đông, Chuyện Tây" của tác giả An Chi (Tập 4 - NXB Trẻ 2006):

Bạn đọc hỏi:

Tại sao cuộc thi (trên VTV3) thì mang tên là "Đường lên đỉnh Olympia" mà bài hát của cuộc thi đó lại nói đến đỉnh núi Olympe?" Tôi cứ ngỡ "Olmpia" và "Olympe" chỉ là một nhưng trong mục "Bạn đọc đặt câu hỏi của báo SGGP thứ bảy số 427 (ngày 17/4/1999) thì ông Hoàng Anh lại giải thích như sau:

- "Ở Hy Lạp, có 2 địa danh khác nhau: Olumpos và Olumpia. Olumpos (tiếng Anh Olympus/ tiếng Pháp Olympe) là tên một dãy núi có đỉnh cao nhất Hy Lạp (2917m) nằm ở phía Bắc nước này, giữa hai miền Macedonia/Mac cédoine và Thessaly/Thessalis (...). Còn Olumpia (Olympia/Olympie) là một thị trấn cổ nằm trên bán đảo Peloponnesus/Péloponnèse ở phía Nam Hy Lạp(....), cứ 4 năm một lần, người cổ Hy Lạp tổ chức các cuộc tranh tài thể thao tại Olumpia (nên những cuộc tranh tài này gọi là Olympic Games/Jeux Olympiques)....Như vậy, Olumpia (tức Olympia) ở vùng đồng bằng, không phải là "đỉnh núi". Thế này là thế nào ?

An Chi trả lời: Sự thật đúng như ông Hoàng Anh đã giải đáp. Olympia không phải là tên núi còn núi Olympe thì lại chẳng có dính dáng gì đến những đại hội thể thao mà người Hy Lạp thời cổ đại đã tổ chức 04 năm một lần. Vậy "đỉnh Olympia" thì không tồn tại còn tên núi thì lại chẳng có liên quan gì đến tên của cuộc thi "Đường lên đỉnh Olympia".

Chỉ xin được nói thêm rằng Olympe (Hy Lạp: Olumpos) không chỉ là tên của "dãy núi có đỉnh cao nhất Hy Lạp nằm ở phía Bắc nước này giữa hai miền Macedonia/Mac cédoine và Thessaly/Thessalis" - là dãy nổi tiếng nhất - như ông Hoàng Anh đã nói, mà đó còn là tên của nhiều dãy núi khác nữa:
- Olympe ở Bithunia (Bithynie)
- Olympe ở Galatia (Galatie)
- Olympe ở Ionia (Ionie)
- Olympe ở Lakônia (Laconie)
- Olympe ở Musia (Mysie)

Ngoài ra, còn có một thành thị ở vùng Lukia (Lycie) cũng mang tên Olympe.

Tóm lại, "đỉnh Olympia" không hề tồn tại, vậy thì bao giờ các thí sinh của chúng ta mới leo lên tới "đó" ?
****************
Vẫn trên cuốn "Chuyện Đông Chuyện Tây" có 1 ý kiến nữa về "Đường lên đỉnh Olympia", xin chép lại cho đủ:

Độc giả (KTNN 323, ngày 01/8/1999):

Tôi là khán giả thường xuyên của chương trình "Đường lên đỉnh Olympia". Nói chung, chương trình này hay, bổ ích và hấp dẫn. Nhưng tôi có thắc mắc ở mấy chữ "đỉnh Olympia". Theo tôi biết thì:

- Olympia là tên của một đồng bằng ở vùng Elis cổ, phía Tây Peloponnesus, là nơi diễn ra những kỳ Olympic cổ đại.

- Olympus là tên ngọn núi ở Hy Lạp nằm giữa Thessaly và Macedonia, cao 2920 mét.

Thoạt đầu, tôi nghĩ có thể người ta đặt tên cho chương trình này muốn hiểu theo nghĩa bóng của chữ "Olympia" (nơi diễn ra các kỳ Olympic cổ đại) nhưng dùng chữ "đỉnh" thì không ổn. Rồi trong một chương trình gần đây thì lại có hẳn một câu hỏi mà lời giải đáp là "Đỉnh Olympia cao 2885 mét". Vậy theo các nhà tổ chức chương trình này thì có hẳn một ngọn núi tên là "Olympia".

Kính nhờ cho biết ý kiến vì theo tôi phải sửa thành "Đường lên đỉnh Olympus" mới đúng.

An Chi trả lời:
....Chúng tôi đã có trả lời như rõ ràng như sau:Olympia không phải là tên núi còn núi Olympe (mà bạn ghi theo tiếng Anh là Olympus) thì lại chẳng có dính dáng gì đến những đại hội thể thao mà người Hy Lạp cổ đại đã tổ chức 4 năm một lần. Vậy "đỉnh Olympia" thì không tồn tại còn tên núi Olympe thì lại chẳng có liên quan gì đến tên của cuộc thi "Đường lên đỉnh Olympia".

Như bạn đã nói, Olympus là tên núi (nằm giữa Thessaly và Macedonia). Đây là tên mà tiếng Anh đã mượn từ nguyên dạng tiếng La tinh (do tiếng Hy Lạp Olumpos). Tiếng Pháp là Olympe còn tiếng Nga là Olimp. Theo truyền thuyết thì núi Olympus là chỗ ở của các thần trong thần thoại Hy Lạp. Còn Olympia là tên mà tiếng Anh đã mượn từ nguyên dạng tiếng La tinh (do tiếng Hy Lạp Olumpia) để chỉ một thành thị của Hy Lạp nằm trên bán đảo Peloponnesus. Đây là nơi mà người Hy Lạp thời cổ đại đã tổ chức 04 năm một lần những cuộc tranh tài thể thao gồm nhiều môn trong đó có cả chạy đua, đua ngựa và đua xe ngựa.

Sự thật là như thế nhưng các buổi thi của VTV3 lại có lời giáo đầu rằng "Đỉnh Olympia cao vời vợi...". Đặc sắc hơn nữa là lời giải đáp mà bạn đã ghi nhận, nói rõ ràng rằng "đỉnh Olympia cao 2885 mét (Thật ra thì núi Olympus cao 2971m) !

Nhưng cũng không thể đổi tên cuộc thi thành "Đường lên đỉnh Olympus" như bạn đã gợi ý được vì các nhà tổ chức muốn ví các buổi thi của họ với những cuộc tranh tài Olympic (Đó là những cuộc thi Olympic về trí tuệ) còn núi Olympus thì chỉ là cõi non Bồng nước Nhược của các thần trong thần thoại Hy Lạp mà thôi. Nên chăng đổi thành "Đường đến đích Olympia" ?

Dù sao, đây cũng là ngu ý còn đổi hay không và/hoặc đổi như thế nào thì lại là quyền của các nhà tổ chức. Vậy chúng ta...hãy đợi đấy! Có điều nếu cứ để nguyên xi "đỉnh Olympia" thì hơi bất tiện cho địa lý Hy Lạp và địa lý thế giới. Mà đổi thế nào được vì chẳng lẽ các nhà tổ chức, và cả nhà tài trợ là đại gia LG, đều tự nhận là mình dốt ?



Mong rằng nhân dịp này VTV cũng nên sửa luôn cả cái tên "Đường lên đỉnh Olympia" đi thôi.

P/S: - Ai muốn biết cái vụ lùm xùm "Đường lên đỉnh Olympia" (síc) như thế nào thì xin mời ghé qua Blog Chung Do Kwan nhá!

Update: Chương trình "Đường lên đỉnh Olympia" (síc) đầu tiên do chị Tạ Bích Loan tổ chức và dẫn chương trình (theo trí nhớ của tớ) và cũng từ đây MC Tạ Bích Loan nổi tiếng!