Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ
Nhân kỷ niệm 560 năm Ngày mất Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, năm 2002, tại "góc thành nam" (thôn Khuyến Lương, Thanh Trì, Hà Nội), nơi có đền, miếu của Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam phối hợp với một số tổ chức khác mở hội thảo khoa học đầu tiên về Nguyễn Thị Lộ.
Trước và sau đó, đã có nhiều khảo cứu, tọa đàm khoa học tại quê hương bà Nguyễn Thị Lộ - Làng Hới, xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình.
Nguyễn Thị Lộ - cô bán chiếu Tây Hồ, vợ người anh hùng Nguyễn Trãi hay Lễ nghi học sĩ triều Lê, từ lâu là hình ảnh đẹp trong ký ức của nhân dân ta.
Tuy nhiên, còn rất nhiều điều mà chúng ta chưa có tư liệu để hiểu sâu hơn về bà. Thêm vào đó, có những giai thoại, ghi chép trong sách sử trái ngược nhau...
Dựa vào những kết quả đó, một số giáo sư, nhà nghiên cứu liên ngành, dưới sự chủ biên của nhà giáo Hoàng Ðạo Chúc, đã biên soạn thành công cuốn Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ với thảm án Lệ Chi Viên, được Nhà xuất bản văn hóa xuất bản năm 2004.
Về thảm án Lệ Chi Viên, ngoài câu chuyện rắn báo oán, sách Ðại Việt sử ký toàn thư chép rằng: Tháng 8, ngày mồng 4 (năm Nhâm Tuất, tức 1442) vua đến vườn Lệ Chi, huyện Gia Ðịnh (nay là huyện Gia Bình, Bắc Ninh), bỗng ác bệnh rồi băng. Trước đây vua thích vợ của Thừa chỉ Nguyễn Trãi là Nguyễn Thị Lộ, người đẹp, văn chương hay, gọi vào cung làm Lễ nghi học sĩ, ngày đêm hầu bên cạnh. Ðến khi đi tuần miền đông, về đến vườn Lệ Chi, xã Ðại Lại trên sông Thiên Ðức, vua thức suốt đêm với Nguyễn Thị Lộ, rồi băng. Các quan bí mật đưa về, ngày mồng 6 đến kinh sư, nửa đêm đem vào cung mới phát tang. Mọi người đều nói là Nguyễn Thị Lộ giết vua... Ngày 16, giết Hành khiển Nguyễn Trãi và vợ là Nguyễn Thị Lộ, giết đến ba đời.
Vậy là, kết duyên cùng Nguyễn Trãi trong một mối tình lãng mạn, sau bao nhiêu năm cùng chồng giúp nghĩa quân Lam Sơn chiến thắng, Nguyễn Thị Lộ lại cùng chồng sẻ chia cái chết thảm khốc nhất trong lịch sử dân tộc. Ðáng buồn hơn nữa, những trước tác của bà bị đốt, bà chỉ còn là cái bóng mờ nhạt của Nguyễn Trãi trong lịch sử.
Ðánh giá về bà, GS Vũ Khiêu khẳng định: "Ít nhất, bà cũng là người tài hoa trong văn học, sắc sảo trong chính trị, chu đáo trong ứng xử và thủy chung trong tình nghĩa", "Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ đã dâng trọn cuộc đời phục vụ cho sự bền vững của Vương triều Lê và sự phồn vinh của non sông Ðại Việt".
Trong cuốn sách này, một số nhà khoa học đã chỉ rõ, thủ mưu của vụ thảm án Lệ Chi Viên là Tuyên từ Hoàng Thái hậu Nguyễn Thị Anh, mẹ vua Lê Nhân Tông, vốn rất căm oán Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Lộ - hai người đã giúp bà phi Ngô Thị Ngọc Dao, mẹ Lê Thánh Tông thoát khỏi âm mưu sát hại của bà ta. Sâu xa hơn, đó là sự ghen ghét, đố kỵ của một số không nhỏ quan lại trong triều lúc bấy giờ trước tài năng lỗi lạc và tính tình ngay thẳng, cương trực của Nguyễn Trãi - cái luôn cản trở những việc làm mờ ám của chúng.
Sách được biên soạn công phu, có tính khoa học, thể hiện rõ lòng yêu quý, ngưỡng mộ của những người làm sách và cũng là tình cảm của đông đảo nhân dân ta đối với một nữ sĩ tài hoa, có phẩm hạnh cao, là người bạn đời tâm đầu ý hợp của người anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi.
GS Ðinh Xuân Lâm viết: Cần có sự công khai chiêu tuyết cho bà. Chế độ phong kiến cũ đã không làm được việc đó thì ngày nay chúng ta phải làm được việc đó thông qua việc nghiên cứu và biên soạn lịch sử dân tộc một cách trung thực và khoa học.
(Nguồn: Báo Tuổi Trẻ Tp.HCM ngày 08/12/2005)
Tác giả: Hoàng Hữu Đản
Đạo diễn: NSƯT Thành Lộc
Sản xuất: Huỳnh Anh Tuấn
Diễn viên: Hữu Châu, Thanh Thủy, Hồng Ánh,NSƯT Thành Lộc, Hoàng Trinh, Tuấn Khôi, Minh Trí, Đại Nghĩa, Mỹ Duyên, Hương Giang ...
Lịch diễn:
+ Thứ 4 ngày 31/10/2007, xuất 20h00 (07 Trần Cao Vân, Q.1)
+ Thứ 5 ngày 01/11/2007, xuất 20h00 (07 Trần Cao Vân, Q.1)Thông Tin Liên Hệ: 07 Trần Cao Vân, Phường Dakao, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh
- Điện thoại : 84-8-8272653
- Fax : 84-8-8272653
- Website : www.kichidecaf.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét